پارچه جاجیم

جاجیم یکی از قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین دست‌بافته‌های ایرانی است که بافته‌ای ضخیم، مقاوم و بدون پرز دارد. این پارچه بیشتر از پشم، پنبه یا ترکیبی از این دو تهیه می‌شود و به دلیل استحکام و زیبایی خاص خود در صنایع دستی، پوشاک، دکوراسیون و حتی به‌عنوان روانداز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگی‌های پارچه جاجیم

1. بدون پرز و ضخیم – برخلاف گلیم، جاجیم پرز ندارد اما ساختاری متراکم و محکم دارد.
2. نقوش هندسی و راه‌راه – طرح‌های جاجیم معمولاً به‌صورت خطوط راه‌راه رنگی یا نقوش سنتی هندسی دیده می‌شوند.
3. رنگ‌های متنوع و زنده – رنگ‌بندی جاجیم غالباً شامل ترکیبی از رنگ‌های قرمز، آبی، زرد، نارنجی و سبز است که زیبایی خاصی به آن می‌بخشد.
4. دوام بالا – این پارچه به دلیل بافت خاص خود، در برابر سایش مقاوم است و عمر طولانی دارد.
5. استفاده از الیاف طبیعی – معمولاً از نخ پشمی، پنبه‌ای یا ترکیبی از هر دو برای بافت آن استفاده می‌شود که باعث ایجاد خاصیت گرمایی در آن می‌شود.

کاربردهای پارچه جاجیم

• پتوی مسافرتی و روانداز
• کیف، کفش، و پوشاک سنتی
• روفرشی، رومبلی و کوسن
• زین اسب و روکش وسایل سنتی
• سفره، زیرانداز و سجاده

تفاوت جاجیم با گلیم

• جاجیم بدون پرز است، اما گلیم دارای بافت پرزدار می‌تواند باشد.
• طرح‌های جاجیم معمولاً راه‌راه طولی هستند، در حالی که طرح‌های گلیم متنوع‌ترند.
• بافت جاجیم محکم‌تر و متراکم‌تر از گلیم است، بنابراین برای استفاده‌های سنگین‌تر مناسب‌تر است.

جاجیم به دلیل طراحی خاص و رنگ‌های شاد خود یکی از نمادهای فرهنگ و هنر ایران محسوب می‌شود و هنوز هم در بسیاری از مناطق به روش‌های سنتی بافته می‌شود.